👉 Sốt là phản ứng thích ứng toàn thân mang tính chất bảo vệ: Nó hạn chế được quá trình nhiễm khuẩn (tác nhân phổ biến gây sốt) vì khi sốt tăng số lượng và chất lượng bạch cầu, tăng khả năng sản xuất kháng thể, bổ thể, tăng khả năng chống độc và khử độc của gan, tăng chuyển hóa, … Chất gây sốt ngoại sinh có thể có hại nhưng bản thân các chất gây sốt nội sinh là các cytokine đã được biết rõ có vai trò sinh học quan trọng trong miễn dịch, như IL1, TNF, prostaglandin
👉 Khi cơ thể bị sốt thì nó làm cho các tế bào, các cơ quan, bộ phận hoạt động mạnh hơn, đồng thời làm chậm quá trình hoạt động của vi khuẩn gây hại. Tăng nhiệt là một trong những hoạt động tự trị bệnh quan trọng nhất của cơ thể. Khi thân nhiệt tăng sẽ làm cho hệ miễn dịch mạnh hơn và máu cũng sạch hơn, nên cơ thể sẽ khỏe lại một cách tự nhiên
👉 Trên thực nghiệm cho thấy diễn biến của bệnh xấu đi nếu làm giảm phản ứng sốt bằng thuốc hạ nhiệt. Ngược lại, nếu tiêm cho con vật chất gây sốt rồi mới gây nhiễm khuẩn thì diễn biến của bệnh lại nhẹ hơn và đôi khi không gây được bệnh
👉 Trên thực tế lâm sàng, người già bị viêm phổi thì sốt nhẹ hơn hoặc không sốt nhưng diễn biến bệnh và tiên lượng xấu. Bệnh nhân bị sốt hồi qui nếu dùng thuốc hạ nhiệt thì tiên lượng xoắn khuẩn tăng lên trong máu. Ở nhiệt độ 40°C khả năng nhân lên của virus giảm hoặc sự nhạy cảm của vi khuẩn lao đối với streptomycin tăng hơn ở nhiệt độ 37°C. Trong tiêm chủng nếu dùng thuốc hạ nhiệt thì khả năng tạo kháng thể giảm
👉 Tế bào ung thư tăng trưởng nhanh nhất ở nhiệt độ 35°C và nó sẽ chết ở nhiệt độ từ 39°C. Vì vậy, nếu thân nhiệt thấp chúng ta rất dễ bị tế bào ung thư tấn công. Như vậy, tế bào ung thư rất yếu khi gặp nhiệt, nên ta có thể tận dụng nhiệt để phòng chống và chiến thắng ung thư.
👉 Thân nhiệt giảm 1°C thì hệ miễn dịch giảm 30%, thân nhiệt tăng 1°C thì hệ miễn dịch tăng 5 lần. Khi cơ thể ấm áp thì bạch cầu rất khỏe mạnh và tế bào ung thư không thể sinh ra được. Khi thân nhiệt gia tăng lên 39,6°C những tế bào ung thư bị tiêu diệt ngay lập tức, trong khi các tế bào khỏe mạnh khác thì không hề bị tổn thương hay ảnh hưởng gì cả.
👉 Các cơ quan hoàn toàn có khả năng thích nghi với sự tăng chức năng trong sốt. Chỉ khi sốt cao và kéo dài, hoặc sốt ở những cơ thể suy yếu, giảm dự trữ mới dễ gây rối loạn chuyển hóa, rối loạn các chức phận cơ quan
Thân nhiệt ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, chính vì vậy mà nhân tố quan trọng nhất trong việc duy trì sức khỏe và phòng chống bệnh tật cũng chính là việc duy trì thân nhiệt ở mức bình thường 36,5°C – 37°C
👉 Duy trì một phản ứng bảo vệ tự nhiên của cơ thể; không hạ nhiệt vô nguyên tắc nếu sốt không tỏ ra nguy hiểm và gây các hậu quả lớn đối với diễn biến và tiên lượng bệnh
Tham khảo:
GS Nguyễn Ngọc Lanh: Sinh lý bệnh học
