Đổi tên, sắp xếp các trường y ra sao?

29/12/2021

– Sắp xếp lại hệ thống các trường y của Việt Nam tương đối khó khăn nhưng cần thiết để hội nhập quốc tế, việc này cần sự đồng thuận giữa Bộ GD-ĐT, Bộ y tế và cơ quan chủ quản trực tiếp.

Bức tranh trường y

Bạn đang đọc: Đổi tên, sắp xếp các trường y ra sao?

Thống kê sơ bộ, hiện trên cả nước có hơn 50 trường đại học huấn luyện và đào tạo những ngành thuộc khối sức khỏe thể chất. Trong số đó có hơn 10 trường đại học chỉ huấn luyện và đào tạo những ngành thuộc khối sức khỏe thể chất. Các trường còn lại có đào tạo và giảng dạy 1-2 ngành tương quan tới khối sức khỏe thể chất. Ngoài ra, mạng lưới hệ thống giảng dạy khối ngành sức khỏe thể chất còn có hàng trăm trường cao đẳng, tầm trung …

Sinh viên ngành Y khoa, Trường ĐH Y dược TP.HCM trong lễ khai giảng

Có 1 số ít trường y khá có tiếng trong cả nước và là điểm trung tâm mỗi mùa tuyển sinh như ở khu vực phía Bắc có Trường ĐH Y TP.HN, Trường ĐH Dược TP. Hà Nội, Trường ĐH Y Tỉnh Thái Bình, Trường ĐH Y dược TP. Hải Phòng … Ở miền Trung có Trường ĐH Y dược Huế và Trường ĐH Kỹ thuật Y dược TP. Đà Nẵng. Khu vực miền Nam có 3 trường là Trường ĐH Y dược Thành Phố Hồ Chí Minh, Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch, Trường ĐH Y dược Cần Thơ .Về cơ quan chủ quản, theo Quyết định 246 năm năm trước của Thủ tướng nhà nước những trường gồm Trường ĐH Y TP.HN, Trường ĐH Dược TP. Hà Nội, Trường ĐH Y – dược TP Hồ Chí Minh, Trường ĐH Y Tỉnh Thái Bình ; Trường ĐH Y Hải Phòng Đất Cảng, Trường ĐH Y tế công cộng, Trường ĐH Y – Dược Cần Thơ, Trường ĐH Điều dưỡng Tỉnh Nam Định, Học viện Y – Dược học truyền thống Nước Ta, Trường ĐH Kỹ thuật y tế Thành Phố Hải Dương, Trường ĐH kỹ thuật y dược Thành Phố Đà Nẵng là những đơn vị chức năng sự nghiệp thường trực Bộ Y tế .Riêng Trường CĐ Dược Trung ương Thành Phố Hải Dương thuộc thẩm quyền quyết định hành động của những Bộ trưởng Bộ GD-ĐT. Trường CĐ nghề Kỹ thuật Thiết bị Y tế thuộc thẩm quyền quyết định hành động của Bộ trưởng Bộ Lao động thương bệnh binh và xã hội. Một số trường thuộc cơ quan chủ quan là địa phương như Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch thường trực Ủy Ban Nhân Dân Thành Phố Hồ Chí Minh, Trường ĐH Y khoa Vinh thuộc Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Nghệ An …Trường, khoa thường trực ĐH vùng như Trường ĐH Y dược Huế thường trực ĐH Huế, Khoa Y dược thường trực ĐH Thái Nguyên, Khoa Y dược thường trực ĐH Thành Phố Đà Nẵng .Hai khoa thường trực ĐH vương quốc như Khoa Y – thường trực ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, Khoa Y dược thường trực ĐH Quốc gia Thành Phố Hà Nội. Riêng Học viện Quân y thường trực Bộ Quốc phòng …Về giảng dạy, những mã ngành huấn luyện và đào tạo, đào tạo và giảng dạy đại học và hệ thạc sĩ, tiến sỹ là do Bộ GD-ĐT cấp. Bộ Y tế cũng cấp nhiều mã ngành như BS nội trú, chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 .Hệ thống trường y Nước Ta không giống quốc tếGS Nguyễn Văn Tuấn, viện Garvan, Úc nhìn nhận mạng lưới hệ thống trường y ở Nước Ta chẳng giống mạng lưới hệ thống nào trên quốc tế .” Càng chẳng giống ai khi có đại học trong đại học. Chuyện phân biệt ” đại học ” và ” trường đại học ” là rất buồn cười và có lẽ rằng chỉ là văn hoá đặc trưng giáo dục ở Nước Ta ” – ông Tuấn nói .Ông Tuấn cho hay, ở Úc hiện không có đại học y khoa riêng không liên quan gì đến nhau. Tất cả những khoa y đều nằm trong đại học. Ở Mĩ chỉ có một trường y khoa duy nhất giống như Trường ĐH Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh là University of California at San Francisco ( UCSF ) nhưng chỉ có 3.000 sinh viên. Tuy nhiên UCSF chỉ có 4 schools ( trường ) là y, dược, nha, điều dưỡng. Tuy nhiên University of California at San Francisco là trường top trên quốc tế với nhiều phần thưởng Nobel, số giáo sư nhiều hơn số sinh viên và chuyên về điều tra và nghiên cứu khoa học .” Vấn đề ” trường ” ( school ) hay ” phân khoa ” ( faculty ) không quan trọng, vì tuỳ theo văn hoá học thuật địa phương. Ở phương Tây, một đại học có nhiều phân khoa. Phân khoa được dịch là ” Faculty ” hoặc khi gọi là ” College “. Một phân khoa có nhiều trường, gọi là ” school “, và mỗi trường hoàn toàn có thể có 1 số ít ” department ” ( bộ môn ) .Cụ thể như Đại học New South Wales của Úc có một khoa y, và dưới khoa y có nhiều trường như hàng loạt Medical / Clinical School, School of Public Health and Community Medicine, School of Medical Sciences … ” – ông Tuấn nói .Ông Tuấn chứng minh và khẳng định việc tái tổ chức triển khai mạng lưới hệ thống đào tạo và giảng dạy y khoa và ” health sciences ” ( khoa học sức khỏe thể chất ) ở Nước Ta lúc bấy giờ là rất khó. Lý do là mạng lưới hệ thống trường y của Nước Ta lúc bấy giờ là ” di sản ” từ thời Pháp, rồi hỗn hợp với Mĩ ( trong Nam ) và Nga ( ngoài Bắc ) .

Quy hoạch trường y theo hướng nào?

Xem thêm: Bệnh viện Y học Cổ truyền Trung ương ở đâu, chuyên chữa bệnh gì?

Ông Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục đào tạo chuyên nghiệp ( Bộ GD-ĐT ), cho rằng muốn quy hoạch, trước hết phải địa thế căn cứ vào chủ trương tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, xác lập nhu yếu nhân lực chăm nom sức khoẻ nhân dân của ngành y ở những trình độ và ngành đào tạo và giảng dạy, để có kế hoạch và qui hoạch tăng trưởng nhân lực ngành y .” Hiện nhu yếu bác sĩ ở tuyến xã rất thiếu do giảng dạy không đủ và cả do điều kiện kèm theo thao tác không mê hoặc. Trong khi chất lượng tuyển sinh vào ngành y với những trường công lập rất cao, chỉ tiêu không nhiều vì bảo vệ chất lượng người tốt nghiệp ” – ông Vinh nghiên cứu và phân tích .

Đăng ký tuyển sinh ngành y (Ảnh: Tuổi trẻ y dược)

Theo ông Vinh đề xuất, với ĐH nên quy hoạch trường ĐH y theo vùng. Các trường trung cấp, cao đẳng thì quy hoạch theo địa phương cùng các trường trung cấp, cao đẳng khác để hình thành các trường cao đẳng cộng đồng ở đó có khoa y và nhiều khoa khác như một số quốc gia.
“Tuy nhiên, việc quy hoạch phải tính đến cả các trường ĐH, CĐ, TC ngoài công lập có đào tạo ngành y để việc mở ngành, đầu tư tránh chồng chéo, thúc đẩy xã hội hóa trong đào tạo. Với các trường ĐH Y mở rộng các ngành đào tạo, một số ĐH quốc gia và ĐH vùng có trường Y là dấu hiệu tích cực và dễ có điều kiện phát huy sức mạnh tổng hợp của các ngành, lĩnh vực nghiên cứu đào tạo khác đáp ứng nhu cầu nhân lực trước đòi hỏi của tiến bộ khoa học công nghệ trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ, nhất là ứng dụng IOT, AI, Điện tử sinh y,…”- ông Vinh nói.

Trong khi đó, ông Lê Trường Tùng, quản trị Hội đồng quản trị Trường ĐH FPT, cho rằng việc sắp xếp mạng lưới hệ thống trường y nên theo cơ chế thị trường và để thị trường điều phối .” Chúng ta đang chuyển dời theo xu thế thị trường chứ không phải ” kế hoạch hóa ” do vậy nếu quy hoạch thì sẽ cản trở sự tăng trưởng ” – ông Tùng nhấn mạnh vấn đề .Theo ông Tùng so với những ngành như y chất lượng là số 1, do vậy chỉ cần bảo vệ 3 yếu tố là nguồn vào đặc biệt quan trọng, huấn luyện và đào tạo đặc biệt quan trọng, đãi ngộ đặc biệt quan trọng thì sẽ xu thế sự tăng trưởng của mạng lưới hệ thống .” Hệ thống những trường y lúc bấy giờ không có gì phải sắp xếp. Tại TP Hồ Chí Minh và Thành Phố Hà Nội chỉ có một vài trường khá có tiếng. Ngay cả địa phương to lớn như Thành Phố Hồ Chí Minh và những tỉnh phía Nam chỉ có hai Trường ĐH Phạm Ngọc Thạch và Trường Y dược ( hoàn toàn có thể xem xét tới Trường ĐH Y dược Cần Thơ ), trong đó 1 trường đã thuộc Ủy Ban Nhân Dân TP. Hồ Chí Minh còn một trường của bộ chủ quản. Ngoài những trường khá nổi tiếng thì chỉ còn 1 số ít khoa y thuộc trường đại học công và tư. Nếu tính cả nước vẫn đang rất ít trường giảng dạy ngành y. Do vậy yếu tố quan trọng nhất là nâng cao chất lượng nguồn vào, link với địa phương, link đào tạo và giảng dạy với bệnh viện … chứ không phải là sắp xếp trường ” – ông Tùng nói .Ông Tùng cũng cho rằng việc sắp xếp hay tăng cấp trường đại học lên đại học không tương quan tới yếu tố tự chủ hay góp vốn đầu tư. Bởi tự chủ là ủy quyền được sắp xếp lại và có góp vốn đầu tư hay không là do quyết định hành động, điều này trọn vẹn độc lập với tách, gộp trường .” Trừ trường hợp tinh giản biên chế, những trường nhỏ, manh mún thì hoàn toàn có thể sắp xếp gộp lại thành một trường lớn. Còn nếu tách ra sẽ phải thêm cỗ máy chỉ huy rất phức tạp. Hiện số lượng bác sĩ / 10.000 dân – chỉ tiêu để nhìn nhận chất lượng mạng lưới hệ thống y tế con thấp, dẫn tới những bệnh viện quá tải do vậy số lượng chưa phân phối được số lượng thông thường ” – ông Tùng cho hay .quản trị Hội đồng quản trị Trường ĐH FPT, cho rằng hiện những trường y ở địa phương được góp vốn đầu tư ít, mạng lưới hệ thống y tế bệnh viện chưa tốt, do vậy nếu gom những trường lại một đại học sẽ không xử lý được yếu tố gì .” Nên chăng để những trường yếu, những trường địa phương thành cơ sở giảng dạy từ xa hoặc phân hiệu của trường lớn. Như vậy những trường lớn sẽ có nghĩa vụ và trách nhiệm nâng chất lượng cơ sở hoặc phân hiệu lên ” – ông Tùng yêu cầu .Lãnh đạo một trường y nổi tiếng lại cho rằng, để quy hoạch lại mạng lưới hệ thống trường y cần sự đồng thuận giữa Bộ GD-ĐT, Bộ Y tế và cơ quan chủ quản trực tiếp vì những mã ngành huấn luyện và đào tạo đại học và hệ thạc sĩ, tiến sỹ là do Bộ GD-ĐT cấp, Bộ Y tế cũng cấp nhiều mã ngành như BS nội trú, CK1, CK2 .” Mục tiêu chung của những trường y dược là huấn luyện và đào tạo nhân lực khối ngành sức khỏe thể chất cho xã hội, phân phối cả về số lượng và chất lượng ngày càng cao. Hiện nay quy mô ĐH Khoa học sức khỏe thể chất khá thông dụng ở những nước trên quốc tế, trong đó có nhiều trường huấn luyện và đào tạo nhiều chuyên ngành về khoa học sức khoẻ nằm trong ĐH vùng hay đại học vương quốc ” – ông cho hay .

Theo ông, ở Việt Nam hiện nay thì vẫn quen mô hình như ĐH Y dược, ĐH Y, ĐH Dược do vậy việc sắp xếp thành ĐH sức khoẻ để hội nhập quốc tế cũng là một hướng tốt. Tuy nhiên việc sắp xếp như thế nào để đạt được mục tiêu quan trọng nhất là đào tạo đạt chất lượng cho nhu cầu xã hội để ngành y tế ngày càng phát triển, đáp ứng nhu cầu chăm sóc và khám chữa bệnh cho nhân dân.

Xem thêm: Khám trực tuyến với bác sĩ giỏi chuyên khoa Y học cổ truyền

” Nếu một trường ĐH thành một ĐH thì phải có nhiều trường đại học ở trong đó. Trường ĐH lại phải có nhiều khoa khác nhau. Đối với những trường cao đẳng, tầm trung có tên thương hiệu sẽ muốn để riêng, còn những trường khó khăn vất vả về cơ sơ vật chất, nhân lực, hoàn toàn có thể sẽ chọn làm vệ tinh của trường ĐH lớn để có thời cơ tăng trưởng tốt hơn ” – ông nói .Lê Huyền