Xem nhanh
1. Cơ sở hình thành nền văn minh Lưỡng Hà
1.1. Điều kiện tự nhiên và dân cư
– Cùng với niên đại hình thành nền văn minh Ai Cập, ở khu vực Tây Á, có nhiều vương quốc cổ Open như Lưỡng Hà, Babylon, Axiri, Phênêxi, Palextin … Trong đó, Lưỡng Hà có trình độ tăng trưởng về những mặt kinh tế tài chính, chính trị, văn hóa truyền thống cao hơn cả .
– Lưỡng Hà nằm trên lưu vực hai con sông: sông Tigrơ và Ơphơrat, phía Bắc của Lưỡng Hà ngăn cách với các bộ lạc người phương Bắc, bởi đường biên giới tự nhiên là dãy núi Acmênia, phía Tây là sa mạc Xiri, phía Đông giáp Ba Tư và phía Nam là vịnh Ba Tư.
Bạn đang đọc: Văn minh Lưỡng Hà cổ đại – Luật sư Online
– Lưỡng Hà là một đồng bằng to lớn, phì nhiêu. Sông Tigrơ và Ơphơrat hàng năm trữ nước tưới mát cho dải đất bát ngát này … Do điều kiện kèm theo tự nhiên thuận tiện, nông nghiệp tăng trưởng, dân cư biết dùng bò để cày ruộng, làm đồ gốm bằng bàn xoay, làm mạng lưới hệ thống thủy nông tưới nước cho đồng ruộng. Những cây cối chính là nho, ô liu, đại mạch và nhiều loại hoa quả khác. Do vị trí địa lý thuận tiện, kinh tế tài chính thương nghiệp là một nét đặc trưng trong sự tăng trưởng của nền kinh tế tài chính ở Lưỡng Hà .
– Đây còn là điệu kiện thuận tiện cho sự thiên di, cư tụ của hội đồng dân cư. Cư dân tiên phong đến định cư ở Lưỡng Hà là người Xume ( đến vào thiên niên kỉ IV ) và người Xêmít ( đến muộn hơn vào đầu thiên niên kỉ III ). Ngoài ra còn có những bộ lạc xung quanh di cư đến. Qua hàng ngàn năm lịch sử dân tộc, họ đã cùng lao động, đấu tranh, thiết kế xây dựng nên một vương quốc mạnh nhất Tây Á .
1.2. Sơ lược lịch sử phát triển của văn minh Lưỡng Hà
Trải qua nhiều bước thăng trầm của lịch sử dân tộc, bước tăng trưởng của văn minh Lưỡng Hà khác hẳn với văn minh Ai Cập, hoàn toàn có thể khái quát thành những quá trình chính sau đây .
– Thời kì Open những vương quốc cổ Xume và Atcat
– Thời kì vương quốc cổ Babylon
– Thời kì vương quốc Tân Babylon
2. Trình độ kinh tế và chế độ chính trị
2.1. Trình độ kinh tế
– Nền tảng kinh tế tài chính của Lưỡng Hà là nông nghiệp và chăn nuôi …
– Nghề thủ công bằng tay tăng trưởng mạnh : dệt, đồ da, rèn, đóng thuyền, sản xuất vũ khí .
– Thương nghiệp khá tăng trưởng, Babylon sớm trở thành TT thương mại cho cả vùng Tây Á .
2.2. Chế độ chính trị và Bộ luật Hamurabi
– Chế độ chính trị : Ngay khi mới sinh ra nhà nước của người Xume được tổ chức triển khai theo chế độ quân chủ chuyên chế. Đến thời kì vương quốc Babylon thì chính sách chính trị được triển khai xong, đặc biệt quan trọng dưới vương triều Hamurabi. Triều Hamurabi đã soạn thảo bộ luật Hamurabi với 282 điều được khắc trên đá bazan cao 2,25 m, rộng 2 m .
– Bộ luật Hamurabi gồm 3 phần : phần khởi đầu nội dung và Tóm lại
Nội dung có các điểm chính sau:
- Quy định hình phạt về các tội vu cáo, trộm cắp, gây thương tích hay làm chết người và những hành vi gây rối loạn trong xã hội.
- Quy định về quyền lợi của những người đóng góp nghĩa vụ quân sự, trong đó đề cập đến tù binh hoặc người không hoàn thành nhiệm vụ quân đội.
- Quy định về thu sản phẩm của các thành phần dân cư trong xã hội, trong đó chú trọng đến những người canh tác ruộng đất công.
- Quy định về vay nợ và không trả nợ.
- Quy định về buôn bán.
- Quy định về hôn nhân và gia đình trong đó nói tới quyền thừa kế tài sản.
- Ngoài ra còn có những quy định về xử phạt, mức trả công cho người chữa bệnh, thuê mướn…
Bộ luật Hamurabi là bộ luật thành văn cổ nhất, hoàn hảo nhất của những vương quốc cổ đại phương Đông nói chung và khu vực Tây Á nói riêng .
– Tóm lại : Bộ luật Hamurabi đã phản ánh những hoạt động giải trí kinh tế tài chính, chính trị, văn hóa truyền thống, xã hội trong vương quốc cổ Babylon. Bộ luật không chỉ có ý nghĩa về mặt pháp lí mà còn có giá trị tư liệu cho quốc tế nghiên cứu và điều tra về vương quốc này .
3. Những thành tựu về văn minh
3.1. Tín ngưỡng
– Người Lưỡng Hà tôn thờ những vị thần riêng tương quan đến trồng trọt, chăn nuôi và những hiện tượng kỳ lạ vạn vật thiên nhiên gắn liền với đời sống thân mật thường ngày như : thần Mặt Trời ( Samat ), thần Đất ( Enlin ), thần Ái Tình ( Istaro ), thần Mẹ ( Ihana ), Thần Biển ( Ea ) …
– Người ta còn thiết kế xây dựng nhiều đền, miếu thờ thần do những tăng lữ thực thi nhiều nghi lễ rất phức tạp. Người Xume ( Lưỡng Hà ) không ý niệm mối quan hệ giữa linh hồn và thể xác sau khi chết như người Ai Cập .
3.2. Chữ viết
– Đầu thiên niên kỉ III TCN, người Xume ( Lưỡng Hà ) đã phát minh sáng tạo ra chữ viết theo kiểu chữ tượng hình. Sau đó, chữ viết ngày càng đơn giản hóa, gọn nhẹ và chỉ ghi lại những nét đặc trưng, tạo thành mạng lưới hệ thống chữ tượng hình .
– Các văn bản thời xưa của vùng Tây Á dùng loại chữ viết này để ghi lại tình hình hoạt động và sinh hoạt kinh tế tài chính, xã hội cũng như những diễn biến chính trị thời đó. Đây là nguồn tư liệu lớn có giá trị .
3.3. Văn học nghệ thuật
– Văn học : gồm có hai loại là văn học dân gian, truyền miệng và thơ ca .
+ Nội dung của những dòng văn học này hầu hết phản ánh tín ngưỡng và đời sống hằng ngày của nhân dân lao động. Điển hình là hai tập trường ca : thi phẩm Enuma Elet và anh hùng ca Gimgamet .
+ Ngoài hai nội dung hầu hết trên, văn học thời kì này còn phản ánh mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, tự nhiên và con người, cuộc đấu tranh vật lộn với vạn vật thiên nhiên để bảo tồn sự sống, chống hạn hán, lũ lụt để bảo vệ đời sống yên bình .
– Nghệ thuật : Người Lưỡng Hà đã thiết kế xây dựng được những hoàng cung, đền, miếu lớn ở hai TT lớn là Xume và Atcat và những thành bang Ua, Kit … đạt trình độ kiến trúc cao .
– Một trong những khu công trình kiến trúc cao được nhìn nhận là vườn treo Babylon – đây là một trong bảy kì quan của quốc tế .
– Do có điều kiện kèm theo thuận tiện về kinh tế tài chính, chính trị và vị trí địa lí nên thành Babylon đã trờ thành TT sầm uất phồn thịnh. Trải qua nhiều bước thăng trầm của lịch sử dân tộc. Đến đầu thế kỉ VII TCN dưới triều đại vua Nabucodonossor ( 604 – 561 TCN ), Babylon được hồi sinh. Vườn treo Babylon là một khuôn viên hình vuông vắn, cấu trúc kiểu dốc bậc, những tầng hiên xếp chồng lên nhau và hàng loạt khu công trình cao tới 77 m, có 4 tầng, mỗi tầng là một vườn cây. Mặt bằng của mỗi tầng được lát bằng những phiến đá to rất khít phủ một lớp cói mỏng dính, đổ đất lên để trồng cây. Đây là một khu công trình kiến trúc rất là độc lạ, hoàng cung của nhà vua và vườn treo tạo thành một quần thể kiến trúc hùng vĩ. Nhưng hàng loạt khu công trình đã bị tàn phá, chôn vùi dưới những lớp đất sâu .
3.4. Thành tựu khoa học tự nhiên
– Về toán học : Do nhu yếu của việc đo đạc ruộng bậc thang, đào đắp kênh tưới, thiết kế xây dựng hoàng cung, dân cư Lưỡng Hà đã biết đến những số lượng và đưa ra công thức tính diện tích quy hoạnh những hình. Họ lấy số 5 làm số trung gian để đếm số hạng thấp hoặc cao hơn 5. Dùng cơ số 60 ( nay vẫn dùng trong mạng lưới hệ thống đo thời hạn : giờ, phút, giây ) phép khai căn, lấy dấu tròn để chỉ độ. Khi đo đạc người ta biết dùng số = 3 để tính diện tích quy hoạnh và chu vi hình tròn trụ, biết tính hình tròn trụ của tam giác vuông .
– Thiên văn học: Người Babylon đã khám phá ra 5 hành tinh của mặt trời (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Hải vương tinh), biết gần đúng quỹ đạo của các hành tinh, nghiên cứu hiện tượng sao chổi, sao băng, nhật thực, nguyệt thực, động đất, tính lịch theo mặt trăng: một năm có 12 tháng, xen kẽ một tháng đủ, một tháng thiếu, tổng cộng là 354 ngày. Dùng ánh mặt trời và nước chảy để đoán giờ.
Xem thêm: Học ngành Y khoa ra trường làm gì?
– Về y học : chữa nhiều bệnh về tiêu hóa, hô hấp, thần kinh, đau mắt. Hình thành nhiều ngành như nội khoa, ngoại khoa, giải phẫu. Tuy nhiên, do tín ngưỡng ma thuật rất nhiều, lúc bấy giờ còn lưu lại ảnh thần bảo lãnh y học, hình tượng con rắn quấn quanh chiếc gậy. / .
Nguồn : Luật sư Online – iluatsu.com
Chia sẻ bài viết :
Source: https://suthatmatlong.com
Category: Chuyện 5 châu
