Covid-19 có giúp bầu trời trở nên trong trẻo hơn?

• Piers Forster
• BBC Future

15 tháng 4 2021Nguồn hình ảnh, Getty Images

Hành tinh chúng ta đã nóng lên khoảng 1,2 độ C kể từ thời tiền công nghiệp, tính tại thời điểm Tổ chức Y tế Thế giới chính thức tuyên bố đại dịch vào ngày 11/3/2020.

Kể từ đó, hoạt động giải trí của con người khởi đầu sụt giảm bất ngờ đột ngột và chưa từng có khi hầu hết quốc tế đi vào phong tỏa và những nhà máy sản xuất ngừng hoạt động giải trí, động cơ xe hơi ngưng nổ và máy bay bị cho nằm một chỗ .Đã có nhiều biến hóa lớn kể từ đó, nhưng so với những nhà khoa học khí hậu, thời hạn này cũng mang lại 1 số ít hiểu biết trọn vẹn mới và đôi khi không mong đợi .Dưới đây là ba điều tất cả chúng ta đã học được :

1. Khoa học khí hậu có thể hoạt động trong thời gian thực (real time)

Đại dịch khiến tất cả chúng ta phải tâm lý quyết đoán về cách lách qua những khó khăn vất vả trong việc giám sát phát thải khí nhà kính, nhất là carbon dioxide, trong thời hạn thực .Hồi tháng 3/2020, khi nhiều lệnh phong tỏa khởi đầu được vận dụng thì chương trình mới về Ngân sách chi tiêu Carbon Toàn cầu tổng lực – vốn đề ra khuynh hướng phát thải của năm – phải đến cuối năm mới được đưa ra. Vì vậy, những nhà khoa học khí hậu mở màn tìm kiếm những tài liệu khác hoàn toàn có thể cho biết mức khí thải CO2 đang biến hóa như thế nào .Chúng ta sử dụng thông tin về phong tỏa để phản ánh phát thải toàn thế giới. Nói cách khác, nếu biết lượng khí thải từ những khu vực kinh tế tài chính hoặc những vương quốc khác nhau trước đại dịch là như thế nào và biết được là những hoạt động giải trí đã giảm bao nhiêu, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể mặc định lượng khí thải của chúng cũng giảm ở mức như vậy .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesTính đến tháng 5/2020, một nghiên cứu và điều tra lớn đã phối hợp những chủ trương phong tỏa của cơ quan chính phủ và tài liệu hoạt động giải trí từ khắp nơi trên quốc tế để Dự kiến lượng khí thải CO2 giảm đến mức 7 % cho đến cuối năm, số lượng sau đó được Dự án Carbon Toàn cầu xác nhận .Sau đó không lâu thì có điều tra và nghiên cứu của chính nhóm của tôi, vốn sử dụng tài liệu chuyển dời của Google và Apple để phản ánh biến hóa trong 10 chất ô nhiễm khác nhau, rồi một điều tra và nghiên cứu thứ ba theo dõi lượng phát thải CO2 bằng cách sử dụng tài liệu về đốt cháy nguyên vật liệu hóa thạch và sản xuất xi-măng .Dữ liệu vận động và di chuyển mới nhất của Google cho thấy mặc dầu hoạt động giải trí hàng ngày vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch, nhưng nó đã phục sinh ở một mức độ nào đó .Điều này được phản ánh trong ước đạt khí thải mới nhất của chúng tôi, vốn cho thấy sau đợt phong tỏa tiên phong, lượng khí thải toàn thế giới đã tăng khá không thay đổi trong nửa cuối năm 2020 .

Kế đó là lần sụt giảm thứ hai, giảm ít hơn, thể hiện làn sóng dịch thứ hai vào cuối 2020 – đầu 2021.

Trong khi đó, khi đại dịch tiến triển, dự án Bất Động Sản Carbon Monitor đã thiết lập những chiêu thức theo dõi lượng khí thải CO2 gần như theo thời hạn thực, đem đến cho tất cả chúng ta giải pháp mới có giá trị để triển khai công tác làm việc khoa học này .

2. Không tác động nhiều đến biến đổi khí hậu

Trong cả thời gian ngắn và dài hạn, đại dịch sẽ có tác động ảnh hưởng đến nỗ lực đối phó biến hóa khí hậu ở mức thấp hơn so với sự mong đợi của nhiều người .Mặc dù khung trời trong và yên tĩnh, chương trình điều tra và nghiên cứu mà tôi tham gia đã phát hiện ra rằng việc phong tỏa thực sự đã tạo hiệu ứng ấm lên một chút ít vào mùa xuân 2020 : khi những hoạt động giải trí công nghiệp ngừng lại thì mức ô nhiễm không khí giảm và năng lượng của khí dung, tức là những hạt nhỏ li ti tạo ra từ đốt nguyên vật liệu hóa thạch để làm mát hành tinh bằng cách phản xạ ánh sáng Mặt Trời ra khỏi Trái Đất, cũng giảm .Tác động lên nhiệt độ toàn thế giới chỉ sống sót trong thời hạn ngắn và rất nhỏ ( chỉ tăng 0,03 độ C ), nhưng nó vẫn lớn hơn bất kể tác động ảnh hưởng nào gây ra bởi những đổi khác về tầng ozone, CO2 hoặc hoạt động giải trí hàng không do phong tỏa .Nhìn xa hơn đến năm 2030, những quy mô khí hậu đơn thuần đã ước tính rằng vì dịch Covid-19 mà nhiệt độ toàn thế giới sẽ chỉ thấp hơn khoảng chừng 0,01 độ C nếu đem so sánh với việc những nước tuân theo cam kết phát thải mà họ đã theo đuổi từ trước vào lúc cao điểm ở đại dịch. Những phát hiện này sau đó đã được củng cố bằng mô phỏng quy mô phức tạp hơn .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesNhiều cam kết ở cấp vương quốc này đã được update và tăng cường trong năm qua, nhưng chúng vẫn chưa đủ để tránh được việc gây đổi khác khí hậu ở mức nguy khốn, và chừng nào lượng khí thải vẫn liên tục thì tất cả chúng ta vẫn ngốn vào ngân sách carbon còn lại. Chúng ta trì hoãn hành vi càng lâu thì mức độ khí thải phải cắt giảm càng cao .

3. Không phải là kế hoạch hành động khí hậu

Việc tạm dừng đời sống thông thường mà tất cả chúng ta đã thấy lúc bấy giờ với những đợt phong tỏa liên tục không những không đủ để ngăn ngừa biến hóa khí hậu mà còn không bền vững và kiên cố : giống đổi khác khí hậu, Covid-19 đã ảnh hưởng tác động mạnh nhất đến những người dễ bị tổn thương nhất .Chúng ta cần tìm cách giảm lượng khí thải mà không tương quan tới tác động ảnh hưởng kinh tế tài chính, xã hội của lệnh phong tỏa, và cần tìm những giải pháp thôi thúc sức khỏe thể chất, phúc lợi và công minh .Tham vọng và hành vi khí hậu thoáng rộng của những cá thể, định chế và doanh nghiệp vẫn rất quan trọng, nhưng nó phải được đặt trên nền tảng chung và cần được tương hỗ bởi những đổi khác triệt để về kinh tế tài chính .Các đồng nghiệp và tôi ước tính rằng chỉ cần góp vốn đầu tư 1,2 % GDP toàn thế giới vào những gói hồi sinh kinh tế tài chính, ta hoàn toàn có thể sẽ tạo nên sự độc lạ giữa việc giữ cho nhiệt độ toàn thế giới tăng dưới 1,5 độ C và một tương lai mà tất cả chúng ta phải đương đầu với nhưng ảnh hưởng tác động nghiêm trọng hơn nhiều – với những thiệt hại cao hơn nhiều .

Không may là đầu tư xanh cho đến nay vẫn chưa được thực hiện ở mức độ cần thiết. Tuy nhiên, sẽ có thêm nhiều đầu tư nữa sẽ trong vài tháng tới.

Điều thiết yếu là hành vi can đảm và mạnh mẽ về khí hậu được tích hợp vào những khoản góp vốn đầu tư trong tương lai. Mức đặt cược trông thì có vẻ nhiều, nhưng những gì ta hoàn toàn có thể đạt được từ đó có lẽ rằng sẽ cao hơn nhiều .

Piers Forster là giáo sư chuyên ngành thay đổi khí hậu và là giám đốc Trung tâm Quốc tế Priestley về Thay đổi Khí hậu tại Đại học Leeds, Anh Quốc.

Source: https://suthatmatlong.com
Category: Khác